Fobie, czyli jak się ich wreszcie pozbyć i zapewnić sob
Fobie, czyli jak się ich wreszcie pozbyć i zapewnić sobie wolność emocjonalną?
autorem artykułu jest Michał Jankowiak
W dzieciÅ„stwie wygrywaÅ‚em na wszystkich koloniach wiÄ™kszość możliwych konkursów zwiÄ…zanych z innymi dzieciakami... ByÅ‚em misterem kolonii, grupowym, inne dzieciaki wybieraÅ‚y mnie jako najlepszego kolegÄ™... Gdy czasem zerkam na zmagazynowanÄ… ilość dyplomów i kolejny raz czytam „Dla najmilszego kolonisty...”, „...peÅ‚nego życia...”, „... najlepszemu koledze...”, zastanawiam siÄ™ jedynie co staÅ‚o siÄ™ później.
Później, mianowicie w liceum, okazaÅ‚o siÄ™, że pytany, czy „brany do tablicy” zaczynaÅ‚em czuć dziwne gorÄ…co, serce biÅ‚o mi jak oszalaÅ‚e, rÄ™ce zaczynaÅ‚y siÄ™ trząść... Część czytelników pomyÅ›li w tym momencie „Norma!”. A wÅ‚aÅ›nie, że nie norma, przynajmniej nie dla mnie, w szczególnoÅ›ci, że któregoÅ› szkolnego dnia zaczÄ…Å‚em bać siÄ™ samej myÅ›li wyjÅ›cia na Å›rodek klasy i powiedzenia kilku słów.
Po kilku latach, już na studiach dowiedziaÅ‚em siÄ™, że „specjaliÅ›ci” nazwali ten rodzaj lÄ™ku odmianÄ… fobii spoÅ‚ecznej, czyli fobiÄ… wystÄ…pieÅ„ publicznych i... postanowiÅ‚em siÄ™ dowiedzieć jak to zlikwidować. MyÅ›laÅ‚em sobie, że jeÅ›li studiujÄ™ pedagogikÄ™, to na pewno ktoÅ› pokaże mi jak mogÄ™ rozwiÄ…zać tÄ… sprawÄ™. Jakież jednak byÅ‚o moje zdziwienie, kiedy od psychologa usÅ‚yszaÅ‚em, że najlepszym sposobem na pozbycie siÄ™ fobii spoÅ‚ecznej jest... wystÄ™powanie i „przyzwyczajanie siÄ™” do wystÄ…pieÅ„ publicznych.
ByÅ‚o to w momencie, gdy sam kontakt z wykÅ‚adowcÄ… (który w tamtym czasie z samej racji swojego tytuÅ‚u miaÅ‚ dla mnie autorytet) wywoÅ‚ywaÅ‚ u mnie niepewność i drżenie gÅ‚osu. MiaÅ‚em „tremÄ™” nawet przed spytaniem siÄ™ kogoÅ› nieznajomego która godzina. MaÅ‚o praktyczne jak na pedagoga i przyszÅ‚ego trenera rozwoju osobistego...
Za radÄ… psychologa wystÄ™powaÅ‚em gdzie tylko siÄ™ daÅ‚o. JeÅ›li tylko mogÅ‚em, zaliczaÅ‚em każdy przedmiot poprzez wygÅ‚oszenie referatu. ZgÅ‚osiÅ‚em siÄ™ do koÅ‚a naukowego, gdzie także wystÄ™powaÅ‚em. KoÅ„czyÅ‚o siÄ™ najczęściej tak samo – serce zaczynaÅ‚o walić jak mÅ‚otem, rÄ™ce i gÅ‚os trzÄ™sÅ‚y siÄ™ jak galareta, czasem robiÅ‚o siÄ™ ciemno przed oczami i musiaÅ‚em przerwać. Tak przekonaÅ‚em siÄ™ o tym, jak podÅ›wiadomość generalizuje okreÅ›lone reakcje (np. emocjonalne i hormonalne) na różne konteksty. Efektem rocznej „pracy” byÅ‚a wczesna faza nerwicy – miaÅ‚em siebie dość, myÅ›laÅ‚em, że to ze mnÄ… jest coÅ› nie tak. Bo psycholog przecież „wie”...
I wtedy podjÄ…Å‚em decyzjÄ™ o swoim pierwszym (jak siÄ™ później okazaÅ‚o jednym z wielu) kursie NLP (Neuro-Lingwistyczne Programowanie). TydzieÅ„ zmiany osobistej. Pierwszy dzieÅ„ szkolenia, peÅ‚no nieznanych ludzi. UsiadÅ‚em z tyÅ‚u – tam przecież „bezpieczniej”. Po kilku sÅ‚owach wstÄ™pu trener spytaÅ‚ „Czy ktoÅ› z was ma może fobiÄ™ spoÅ‚ecznÄ…”? Moja rÄ™ka sama wystrzeliÅ‚a w górÄ™ – byÅ‚em na tyle zdeterminowany, by mimo prawie panicznego lÄ™ku jeszcze raz sprawdzić – może tym razem siÄ™ uda. StanÄ…Å‚em przed grupÄ…, reakcja – jak poprzednio. Tym razem jednak trener zamiast dawać mi „psychologiczne rady”, powiedziaÅ‚ mi, żebym wróciÅ‚ do swojego miejsca i podszedÅ‚ do niego... tyÅ‚em...
PomyÅ›laÅ‚em sobie... w każdym razie podszedÅ‚em i ku mojemu zdziwieniu strach osÅ‚abÅ‚ (później dowiedziaÅ‚em siÄ™, że jest to tzw. zÅ‚amanie stanu – tzn. jeÅ›li zmienisz dany schemat dziaÅ‚ania i wykonasz coÅ› niestandardowego, dziwnego, to zmienisz także emocje które mu bÄ™dÄ… towarzyszyć – przykÅ‚ad: poskacz na lewej nodze i pomyÅ›l o czymÅ› poważnym...). NastÄ™pnie trener powiedziaÅ‚, żebym namierzyÅ‚ konkretnie gdzie uczucie (w NLP - kinestetyka) w moim ciele jest nie takie jak bym chciaÅ‚. „GardÅ‚o, splot i żołądek” odpowiedziaÅ‚em. SpytaÅ‚ siÄ™ nastÄ™pnie jakiego ksztaÅ‚tu i koloru sÄ… to uczucia (w NLP tzw. synestezja – łączenie zmysłów). DziwiÄ…c siÄ™ sam temu, co podpowiada mi wyobraźnia, odpowiedziaÅ‚em, że sÄ… to niebieskie trójkÄ…ty. Trener daÅ‚ mi polecenie bym wywinÄ…Å‚ je na lewÄ… stronÄ™ i zmieniÅ‚ ich kolor na odwrotny, tzn. czerwony. Jakież byÅ‚o moje zdziwienie, gdy po 5 pierwszych minutach szkolenia 80-90% mojej fobii spoÅ‚ecznej... zniknęło.
Na zawsze.
Przez ostatnie 5 lat pracowaÅ‚em z okoÅ‚o 400-500 osobami, które miaÅ‚y fobie spoÅ‚eczne. Głównie na uczelni, by inni studenci – moi znajomi i przyjaciele, też mogli siÄ™ cieszyć wiÄ™kszÄ… wolnoÅ›ciÄ…. I wystÄ™pować publicznie Å›wietnie siÄ™ przy tym bawiÄ…c, jeÅ›li takie byÅ‚o ich marzenie. UczestniczyÅ‚em też w wielu kursach (w tym momencie jestem certyfikowanym przez twórcÄ™ metody NLP – Richarda Bandlera - Mistrzem NLP) na których poznaÅ‚em inne metody uczenia podÅ›wiadomego umysÅ‚u reakcji emocjonalnych. Ponieważ umysÅ‚ każdego z nas jest inny – czasem, jeÅ›li jedna z technik NLP nie dziaÅ‚a – trzeba bardziej dostosować jÄ… do klienta, lub zmienić.
Dalsza część artykuÅ‚u to praktyczne rady, skróty i zalecenia do nauki pozbywania siÄ™ fobii samemu i do nauki wolnoÅ›ci emocjonalnej innych. Od Ciebie zależy, jak do nich podejdziesz. Cóż... myÅ›lÄ™, że najlepiej zrobisz jeÅ›li przetestujesz je samemu, lub z doÅ›wiadczonym Praktykiem, lub Mistrzem NLP (koniecznie ze szkoÅ‚y traktujÄ…cej jako najważniejszÄ… zasadÄ™ „ekologiÄ™”, czyli dbaÅ‚ość o każdy element w systemie, a głównie o klienta).
1. Zamiana kontrastowa submodalności.
PomyÅ›l o sytuacji, która jeszcze wywoÅ‚uje w Tobie stres, lub inne negatywne w danym momencie uczucia. Namierz je w ciele i pomyÅ›l – jeÅ›li miaÅ‚yby kolor i ksztaÅ‚t, to jaki? SubmodalnoÅ›ci to w NLP cechy doÅ›wiadczenia zmysÅ‚owego – dla wzroku bÄ™dzie to np. kolor, ksztaÅ‚t, poÅ‚ożenie i rozmiar wizualizowanego „obiektu”.
Następnie wyjmij rękoma (markując ruchy, nie tylko w wyobraźni) te obrazy wraz z nieprzyjemnym uczuciem (kinestetyką). Teraz masz pole do popisu. Możesz je wywinąć, przemalować, opowiedzieć im dowcip i zobaczyć jak się śmieją (im śmieszniejsza i bardziej irracjonalna będzie cała sytuacja tym lepiej). Możesz domalować im coś, zgnieść jak plastelinę i uformować coś ładnego. Gdy już to zrobisz, odłóż nowe obrazy i emocje na miejsce i sprawdź teraz swoją reakcję myśląc o sytuacji, która do poprzedniego razu wywoływała stres. Możesz powtarzać ćwiczenie aż do skutku, jeśli efekty nie są od razu pełne.
2. Prosta zmiana submodalności.
JeÅ›li masz arachnofobiÄ™ (fobiÄ™ na pajÄ…ki) – sprawdź w swojej wyobraźni, jak wyglÄ…da przeciÄ™tny polski pajÄ…k. JeÅ›li nie masz, spytaj o to kogoÅ›, kto boi siÄ™ pajÄ…ków. Ogromna wiÄ™kszość odpowie „Normalnie.” po czym pokaże pajÄ…ka wielkoÅ›ci caÅ‚ej swojej dÅ‚oni lub nawet wiÄ™cej. Cóż, taki obraz najczęściej kreujÄ… filmy – horrory o wielkich, morderczych pajÄ…kach (swojÄ… drogÄ…, czy nawet nie majÄ…c fobii, nie przestraszyÅ‚byÅ› siÄ™ pajÄ…ka wielkoÅ›ci maÅ‚ego psa??). To, co możesz zrobić w podobnych przypadkach to po prostu zmniejszyć obraz (w NLP - reprezentacjÄ™) pajÄ…ka. Sprawdź jaka reakcja emocjonalna pojawi siÄ™ wtedy. Najczęściej ogromna część strachu – zniknie.
3. Podwójna dysocjacja.
Jest to technika opracowana przez twórcÄ™ NLP – Richarda Bandlera.
Wyobraź sobie, że jesteÅ› w kinie. Siedzisz w pierwszym rzÄ™dzie. Za chwilÄ™ zacznie lecieć film z TobÄ… w roli głównej – w sytuacji, w której do tej pory pojawiaÅ‚a siÄ™ fobia.
Zacznij puszczać film od minuty przed „odpaleniem siÄ™” fobii i zatrzymaj film na sekundÄ™ przed tym wÅ‚aÅ›nie momentem. Wyobraź sobie nastÄ™pnie, że wychodzisz z siebie i idziesz schodami do góry do pokoju projekcyjnego, daleeeko od ekranu. Spójrz przez maÅ‚e okienko i patrzÄ…c siÄ™ tylko i wyłącznie na siebie siedzÄ…cego w pierwszym rzÄ™dzie (nie na film) puść play. Możesz, jeÅ›li trzeba, wyjść z siebie jeszcze raz i kilka razy puÅ›cić film, w momencie, gdy patrzysz z boku na siebie, patrzÄ…cego przez maÅ‚e okienko na siebie, siedzÄ…cego w 1 rzÄ™dzie, który oglÄ…da film. Dojdź w ten sposób do stanu, w którym film bÄ™dzie leciaÅ‚ dalej, nie wywoÅ‚ujÄ…c w Twoim ciele żadnych emocji.
NastÄ™pnie podejdź do projektora i wyrzuć starÄ… taÅ›mÄ™ (tÄ… z fobiÄ…) do kosza. Zainstaluj innÄ… taÅ›mÄ™ – z filmem, w którym w kontekÅ›cie (wystÄ…pienia publiczne, myszy, itp.) w którym dotychczas pojawiaÅ‚a siÄ™ fobia, czujesz siÄ™ absolutnie tak jak chcesz. Np. spokojnie, bezpiecznie i jesteÅ› pewny siebie. Puść film i zapÄ™tl go. Po kolei zacznij wchodzić w siebie, oglÄ…dajÄ…c caÅ‚y czas film. Gdy wnikniesz już w siebie z pierwszego rzÄ™du, wskocz w film i przeżyj nowÄ… sytuacjÄ™ w asocjacji (biorÄ…c udziaÅ‚ w filmie bezpoÅ›rednio, jako aktor).
Następnie sprawdź, jak zmieniły się emocje.
Metod, które tu opisaÅ‚em jest o wiele, wiele wiÄ™cej. Można je łączyć, zmieniać, udoskonalać, tworzyć nowe. Sposobów na naukÄ™ wolnoÅ›ci emocjonalnej jest nieskoÅ„czenie wiele. Czy da siÄ™ w ten sposób zapomnieć o każdej fobii? Tak. Czasem trzeba bÄ™dzie po prostu powtórzyć ćwiczenie lub zrobić kilka różnych. Czy opÅ‚aca siÄ™? Sam zdecyduj – stawkÄ… jest Twoje zdrowie. I Twoja wolność. Masz jÄ… w zasiÄ™gu rÄ™ki.
Literatura uzupełniająca:
„Wprowadzenie do NLP” – O’Connor, Seymour
„UmysÅ‚, jak z niego wreszcie korzystać?” – Bandler
„NLP – studium subiektywnej doskonaÅ‚oÅ›ci” – Bandler
Uwaga – zaproponowane przez autora metody sÄ… oparte i reprezentujÄ… dziaÅ‚alność wyłącznie edukacyjnÄ… – nie zastÄ™pujÄ… psychoterapii, nie sÄ… też dziaÅ‚aniem terapeutycznym ani psychologicznym.
--
MTraining.pl
Projekt: Geniusz
Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl
Zobacz takze:
Gimnastyka i odchudzanie po porodzie
Techniki negocjacji
Noclegi w Zakopanem
test
Gadgety w biznesie